کلینیک تخصصی کاردرمانی و هندتراپی صبا زاهدپور

درخواست مشاوره
نوبت دهی آنلاین
  • en
  • fa

مهارتهای عملکردی دست

url : hand function skills
title:
مهارت های عملکردی دست چیست؟ چه کسانی به تقویت مهارت های دستیشان نیاز دارند؟
description:
ما در طی روز در غالب کارهایمان از مهارت های عملکردی دست استفاده میکنیم. از ارایش و پیرایش خودمان گرفته با بستن دکمه های لباس یا پوشیدن جوراب و …. اما همیشه و همه افراد عملکرد نرمالی در دست هایشان ندارند و در این حالت نیاز به راه چاره ای است.

header id:

دست رابط مهم عملکرد انسان در محیط است. بوسیله ی دستان خود به محیط دسترسی پیدا میکنیم و در آن تغییرات ایجاد میکنیم. با دستانمان غذا میخوریم ، اب مینوشیم ، مینویسیم و آثار هنری ایجاد میکنیم. 
اهمیت دست چیست؟
عملکرد دست چیست؟
اجزا عملکردی دست کدامند؟
الگوهای کلی مهارت های دستی کدامند؟
از کجا بفهمیم مشکل عملکردی دست داریم؟

اهمیت دست چیست؟ 
دست های انسان در طی تکامل ابزار مهمی برای دسترسی به محیط جهت افزایش بقای انسان شده اند و بدین وسیله گستره در مغز انسان حجم وسیعی به حس و حرکت دست و اندام فوقانی تخصیص داده شده است. بر طبق تحقیقات انجام شده در قسمت چین خوردگی های مرتبط با قشر دریافت حس در مغز؛ بیشترین قسمت مرتبط با دریافت حس دست بخصوص انگشتان میباشد که به منظور درک بهتر این موضوع محققین تصویر شماتیکی به نام آدمک مغزی را به تصویر کشیده اند.. به همین دلیل است که رشد طبیعی یک کودک را با رشد مهارت های دستی او میسنجند و یا برای بازگشت یک فرد که در کما رفته است ، تحریکات حسی بر روی دستانش انجام میدهند.

به طور کلی اهمیت دست به قدری در بقای انسان بالا بوده که در طول تکامل ، مغز انسان بیشترین سازگاری و رشد را برای کنترل آن بوجود آورده و باعث شده است که اکنون بشر با دستان خود بتواند از ظریف ترین کارها مثل ساخت یک مجسمه ی مینیاتوری و یا ساز زدن تا سخت ترین کارها مثل کلنگ زدن و هل دادن را انجام دهد.
Id
262209329
108355796
1923305900
2057740748

عملکرد دست چیست؟
دست انسان با ساختار آناتومیک ویژه ی خود عملکرد های متفاوتی را انجام میدهد . به طور کلی عملکرد های دست به دو حوزه ی حرکات بزرگ (gross  (و حرکات ظریف ((fine تقسیم میشود . 
حرکات بزرگ عموما بوسیله ی حرکت دادن مفاصل شانه ، آرنج و مچ دست انجام میشود مثل هل دادن ، انجام حرکت جلو بازو در ورزشکاران ، باز کردن درب بلند کردن کیف و… 
حرکات ظریف عمدتا با دخالت انگشتان دست و با حمایت مفاصل مچ و آرنج و شانه انجام میشود . مانند نوشتن ، سوزن نخ کردن ، شمارش پول ، گرفتن لیوان ، چرخاندن کلید در سوییچ و…
انجام حرکات بزرگ عمدتا نیازمند شرایط اناتویک و قدرت عضلانی مناسب دستان میباشد در حالیکه حرکات ظریف علاوه بر آن نیازمند آموزش مهارت ، رشد مغزی مناسب و تجربه است.
Id
2170071287
568101784
2014029077
2246523037
1158632494
1195134688
1480086533
اجزا عملکردی دست کدامند؟
 عوامل متعددی بر عملکرد دست تاثیر گذارند که یک درمانگردست ماهر باید بر تمامی این موارد آگاه بوده و ارزیابی های لازم را انجام دهد و بر طبق آن برنامه ی درمانی ارائه دهد . این عوامل عبارتند از:
آناتومی دست : اولین عامل مهم در بررسی دست ، وضعیت اناتومی استخوان ها ، عضلات ، بدفرمی یا دفورمیتی ها و کوتاهی های تاندونی و قطع عضو یا امپوتاسیون است. برای مثال شخصی با عارضه ی ارتریت روماتویید در انجام حرکات ظریف و برداشتن وسایل دچار مشکل است به همین سبب در درمان یک مراجع با مشکلاتی در دست باید در وهله ی اول  از مشکلات اناتومیکال او و در نتیجه تطیق با علم حرکت شناسیش آگاه بود.
Id
372012958
1218347824

دامنه حرکتی مفاصل : بعد از وجود یک اناتومی سالم در فرد وجود دامنه ی حرکتی مناسب در مفاصل از اهمیت زیادی برخوردار است به طور مثال طبیعی است که با وجود خشکی در مفصل شانه یک فرد (شانه ی منجمد)نباید انتظار داشت او به راحتی لباس بپوشد و  یا مهارت های دستی بزرگ را به راحتی انجام دهد.
Id 
2214752525
188634701

تون عضلانی : در عارضه هایی که به سبب آسیب به مغز روی میدهد تون عضلانی به صورت خودکار دچار تغییراتی میشود در بعضی دچار افزایش تون عضلانی به صورت اسپاستیک و در بعضی به صورت کاهش تون عضلانی به صورت فلسید . در درمان این افراد یکی از اقدامات تلاش برای ایجاد تون عضلانی نرمال برای راحتی در حرکات دست و انجام عملکرد های آن است.
Id
2155157467
1653959938
2155157467
یکپارچگی حسی : یکپارچگی حسی به معنای عدم وجود اختلالات حسی در اندام فوقانی است . تحریک پذیری زیاد نسبت به حس لمس یا عدم دریافت حس عمقی و حتی اختلال در برنامه ریزی های حرکتی از جمله ی اختلالات موجود در یکپارچگی حسی میباشد 
درک بینایی :انجام حرکات دست ارتباط تنگاتنگی با عملکرد سیستم بینایی دارد . برای گرفتن یک شی دیدن آن و تشخیص درست ابعاد و ویژگی های آن از وظایف سیستم بینایی و ادراک دقیق آن در مغز است.
عوامل اجتماعی و فرهنگی : در جوامع مختلف و آیین ها و رسوم متفاوت نیازمندی به حرکات خاصی در دست متفاوت است ، یک کودک رشد یافته در خانواده کشاورز احتمالا در حرکات بزرگ دست دارای مهارت بیشتر و در حرکات ظریف دست مهارت بسیار کمتری نسبت به کودک رشد یافته در خانواده ای نقاش دارد.

الگوهای کلی مهارت های دستی کدامند؟
مهارت های دستی شامل الگوهایی از حرکات هستند که در صورت وجود اجزا عملکردی حرکات میتوانند به صورت خوداگاه توسط فرد انجام شوند. این الگوها عبارتند از:
دست یابی (reach): حرکت بازو با حمایت شانه برای تماس دست با یک شی
گرفتن (grasp): در دست گرفتن آن شی
حمل کردن (carry): انتقال شی در دست از مکانی به مکان دیگر
رها کردن(release): انداختن شی از دست در مکان و زمان مناسب
دستکاری درون دست(manipulation): تنظیم موقعیت یک شی در دست
مهارتهای دو دستی(bilateral hand use): به کارگیری دو دست برای انجام یک فعالیت.
Id
1169051209
1783756118
2194386759

از کجا بفهمیم مشکل عملکردی دست داریم؟
تمامی انسان ها در طول زندگی بوسیله آموزش و تجربیات ، بسیاری از مهارت های دستی را یاد میگیرند و با آموخته های خود به زندگی ادامه میدهند ولیکن در زمانی که عدم توانایی برای انجام یک فعالیت به زندگی یا فعالیت کاری لطمه وارد کند نیازمند درمان  وآموزش مخصوص است.
میتوان گفت تمامی کودکان نیازمند آموزش در حوزه ی مهارت های دستی هستند به همین علت یکی از پیش نیاز های ورود به مدارس دارا بودن حداقلی از توانایی های دستی است. اگر کودک شما در مداد دست گرفتن ، طولانی مدت نوشتن ، انجام بازی های دستی مثل لگو مشکل دارد و یا اگر کودک شما دچار اختلالاتی نظیر اتیسم ، بیش فعالی و فلج مغزی است حتما باید برای ارزیابی و دریافت مشاوره به یک کاردرمانگر ویژه ی دست مراجعه کنید.
در بزرگسالان نیز افرادی که دچار آسیب در ناحیه دست هستند و به دنبال آن آسیب توانایی عملکردی دستشان کاهش یافته و یا به دنبال شغل یا فعالیت های خاص نیازمند حرکات ظریفی هستند ، به طور مثال میخواهند دست خط خود را بهبود بخشند یا توانایی نواختن ساز و فعالیت هنری را در خود تقویت کنند نیازمند مراجعه به کاردرمنگر تخصصی دست برای ارزیابی و مشاوره میباشند.
برای دریافت نوبت ارزیابی یا مشاوره رایگان میتوانید کلیک کنید.توسطمحمد سلیم زادهاکتبر 9, 2024

url : hand function skills
title:
مهارت های عملکردی دست چیست؟ چه کسانی به تقویت مهارت های دستیشان نیاز دارند؟
description:
ما در طی روز در غالب کارهایمان از مهارت های عملکردی دست استفاده میکنیم. از ارایش و پیرایش خودمان گرفته با بستن دکمه های لباس یا پوشیدن جوراب و …. اما همیشه و همه افراد عملکرد نرمالی در دست هایشان ندارند و در این حالت نیاز به راه چاره ای است.

header id:

دست رابط مهم عملکرد انسان در محیط است. بوسیله ی دستان خود به محیط دسترسی پیدا میکنیم و در آن تغییرات ایجاد میکنیم. با دستانمان غذا میخوریم ، اب مینوشیم ، مینویسیم و آثار هنری ایجاد میکنیم. 
اهمیت دست چیست؟
عملکرد دست چیست؟
اجزا عملکردی دست کدامند؟
الگوهای کلی مهارت های دستی کدامند؟
از کجا بفهمیم مشکل عملکردی دست داریم؟

اهمیت دست چیست؟ 
دست های انسان در طی تکامل ابزار مهمی برای دسترسی به محیط جهت افزایش بقای انسان شده اند و بدین وسیله گستره در مغز انسان حجم وسیعی به حس و حرکت دست و اندام فوقانی تخصیص داده شده است. بر طبق تحقیقات انجام شده در قسمت چین خوردگی های مرتبط با قشر دریافت حس در مغز؛ بیشترین قسمت مرتبط با دریافت حس دست بخصوص انگشتان میباشد که به منظور درک بهتر این موضوع محققین تصویر شماتیکی به نام آدمک مغزی را به تصویر کشیده اند.. به همین دلیل است که رشد طبیعی یک کودک را با رشد مهارت های دستی او میسنجند و یا برای بازگشت یک فرد که در کما رفته است ، تحریکات حسی بر روی دستانش انجام میدهند.

به طور کلی اهمیت دست به قدری در بقای انسان بالا بوده که در طول تکامل ، مغز انسان بیشترین سازگاری و رشد را برای کنترل آن بوجود آورده و باعث شده است که اکنون بشر با دستان خود بتواند از ظریف ترین کارها مثل ساخت یک مجسمه ی مینیاتوری و یا ساز زدن تا سخت ترین کارها مثل کلنگ زدن و هل دادن را انجام دهد.
Id
262209329
108355796
1923305900
2057740748

عملکرد دست چیست؟
دست انسان با ساختار آناتومیک ویژه ی خود عملکرد های متفاوتی را انجام میدهد . به طور کلی عملکرد های دست به دو حوزه ی حرکات بزرگ (gross  (و حرکات ظریف ((fine تقسیم میشود . 
حرکات بزرگ عموما بوسیله ی حرکت دادن مفاصل شانه ، آرنج و مچ دست انجام میشود مثل هل دادن ، انجام حرکت جلو بازو در ورزشکاران ، باز کردن درب بلند کردن کیف و… 
حرکات ظریف عمدتا با دخالت انگشتان دست و با حمایت مفاصل مچ و آرنج و شانه انجام میشود . مانند نوشتن ، سوزن نخ کردن ، شمارش پول ، گرفتن لیوان ، چرخاندن کلید در سوییچ و…
انجام حرکات بزرگ عمدتا نیازمند شرایط اناتویک و قدرت عضلانی مناسب دستان میباشد در حالیکه حرکات ظریف علاوه بر آن نیازمند آموزش مهارت ، رشد مغزی مناسب و تجربه است.
Id
2170071287
568101784
2014029077
2246523037
1158632494
1195134688
1480086533
اجزا عملکردی دست کدامند؟
 عوامل متعددی بر عملکرد دست تاثیر گذارند که یک درمانگردست ماهر باید بر تمامی این موارد آگاه بوده و ارزیابی های لازم را انجام دهد و بر طبق آن برنامه ی درمانی ارائه دهد . این عوامل عبارتند از:
آناتومی دست : اولین عامل مهم در بررسی دست ، وضعیت اناتومی استخوان ها ، عضلات ، بدفرمی یا دفورمیتی ها و کوتاهی های تاندونی و قطع عضو یا امپوتاسیون است. برای مثال شخصی با عارضه ی ارتریت روماتویید در انجام حرکات ظریف و برداشتن وسایل دچار مشکل است به همین سبب در درمان یک مراجع با مشکلاتی در دست باید در وهله ی اول  از مشکلات اناتومیکال او و در نتیجه تطیق با علم حرکت شناسیش آگاه بود.
Id
372012958
1218347824

دامنه حرکتی مفاصل : بعد از وجود یک اناتومی سالم در فرد وجود دامنه ی حرکتی مناسب در مفاصل از اهمیت زیادی برخوردار است به طور مثال طبیعی است که با وجود خشکی در مفصل شانه یک فرد (شانه ی منجمد)نباید انتظار داشت او به راحتی لباس بپوشد و  یا مهارت های دستی بزرگ را به راحتی انجام دهد.
Id 
2214752525
188634701

تون عضلانی : در عارضه هایی که به سبب آسیب به مغز روی میدهد تون عضلانی به صورت خودکار دچار تغییراتی میشود در بعضی دچار افزایش تون عضلانی به صورت اسپاستیک و در بعضی به صورت کاهش تون عضلانی به صورت فلسید . در درمان این افراد یکی از اقدامات تلاش برای ایجاد تون عضلانی نرمال برای راحتی در حرکات دست و انجام عملکرد های آن است.
Id
2155157467
1653959938
2155157467
یکپارچگی حسی : یکپارچگی حسی به معنای عدم وجود اختلالات حسی در اندام فوقانی است . تحریک پذیری زیاد نسبت به حس لمس یا عدم دریافت حس عمقی و حتی اختلال در برنامه ریزی های حرکتی از جمله ی اختلالات موجود در یکپارچگی حسی میباشد 
درک بینایی :انجام حرکات دست ارتباط تنگاتنگی با عملکرد سیستم بینایی دارد . برای گرفتن یک شی دیدن آن و تشخیص درست ابعاد و ویژگی های آن از وظایف سیستم بینایی و ادراک دقیق آن در مغز است.
عوامل اجتماعی و فرهنگی : در جوامع مختلف و آیین ها و رسوم متفاوت نیازمندی به حرکات خاصی در دست متفاوت است ، یک کودک رشد یافته در خانواده کشاورز احتمالا در حرکات بزرگ دست دارای مهارت بیشتر و در حرکات ظریف دست مهارت بسیار کمتری نسبت به کودک رشد یافته در خانواده ای نقاش دارد.

الگوهای کلی مهارت های دستی کدامند؟
مهارت های دستی شامل الگوهایی از حرکات هستند که در صورت وجود اجزا عملکردی حرکات میتوانند به صورت خوداگاه توسط فرد انجام شوند. این الگوها عبارتند از:
دست یابی (reach): حرکت بازو با حمایت شانه برای تماس دست با یک شی
گرفتن (grasp): در دست گرفتن آن شی
حمل کردن (carry): انتقال شی در دست از مکانی به مکان دیگر
رها کردن(release): انداختن شی از دست در مکان و زمان مناسب
دستکاری درون دست(manipulation): تنظیم موقعیت یک شی در دست
مهارتهای دو دستی(bilateral hand use): به کارگیری دو دست برای انجام یک فعالیت.
Id
1169051209
1783756118
2194386759

از کجا بفهمیم مشکل عملکردی دست داریم؟
تمامی انسان ها در طول زندگی بوسیله آموزش و تجربیات ، بسیاری از مهارت های دستی را یاد میگیرند و با آموخته های خود به زندگی ادامه میدهند ولیکن در زمانی که عدم توانایی برای انجام یک فعالیت به زندگی یا فعالیت کاری لطمه وارد کند نیازمند درمان  وآموزش مخصوص است.
میتوان گفت تمامی کودکان نیازمند آموزش در حوزه ی مهارت های دستی هستند به همین علت یکی از پیش نیاز های ورود به مدارس دارا بودن حداقلی از توانایی های دستی است. اگر کودک شما در مداد دست گرفتن ، طولانی مدت نوشتن ، انجام بازی های دستی مثل لگو مشکل دارد و یا اگر کودک شما دچار اختلالاتی نظیر اتیسم ، بیش فعالی و فلج مغزی است حتما باید برای ارزیابی و دریافت مشاوره به یک کاردرمانگر ویژه ی دست مراجعه کنید.
در بزرگسالان نیز افرادی که دچار آسیب در ناحیه دست هستند و به دنبال آن آسیب توانایی عملکردی دستشان کاهش یافته و یا به دنبال شغل یا فعالیت های خاص نیازمند حرکات ظریفی هستند ، به طور مثال میخواهند دست خط خود را بهبود بخشند یا توانایی نواختن ساز و فعالیت هنری را در خود تقویت کنند نیازمند مراجعه به کاردرمنگر تخصصی دست برای ارزیابی و مشاوره میباشند.

به اشتراک بگذارید
محمد سلیم زاده
محمد سلیم زاده
مقاله‌ها: 4